Tải sách Nghịch Lý Của Sự Lựa Chọn PDF/Ebook/Epub/Mobi
Tác giả : Barry Schwartz
Tải sách Miễn Phí
Nội dung sách Nghịch Lý Của Sự Lựa Chọn
Cuốn sách này nói về những lựa chọn mà người Mỹ gặp phải trong mọi khía cạnh đời thường: giáo dục, công việc, tình bạn, giới tính, sự mơ mộng, cách nuôi con, tôn giáo. Không thể chối bỏ nhiều lựa chọn làm cải tiến chất lượng cuộc sống của chúng ta. Nó cho phép chúng ta chi phối được số phận của mình và đến gần hơn với việc đạt được đúng cái chúng ta cần trong mọi tình huống. Lựa chọn thiết yếu cho sự tự do, vốn là điều tối quan trọng cho sự phát triển. Những người sống lành mạnh khỏe khoắn luôn cần và muốn tự định hướng cuộc sống của chính mình.
Nhưng mặt khác, chuyện một vài lựa chọn là tốt không có nghĩa là càng nhiều lựa chọn thì càng tốt. Tôi sẽ nói rõ hơn việc chúng ta sẽ trở nên quá tải khi có quá nhiều lựa chọn. Theo văn hóa, chúng ta mong muốn có được sự tự do, quyết đoán, đa dạng, và chúng ta cũng miễn cưỡng khi phải từ bỏ bất kỳ lựa chọn nào. Nhưng cứ bấu víu vào tất cả các sự lựa chọn có sẵn sẽ dẫn đến những quyết định sai lầm, âu lo, căng thẳng, và bất mãn – thậm chí là trầm cảm.
Cách đây nhiều năm, nhà triết học chính trị lỗi lạc Isaiah Berlin đã đưa ra phân biệt quan trọng giữa “tự do tiêu cực” và “tự do tích cực”. Theo đó, “tự do tiêu cực” được hiểu là tự do từ ràng buộc, từ những gì bị người khác bảo phải làm. Trong khi
đó, “tự do tích cực” là tự do đối với những cơ hội được trở thành người quyết định chính cuộc đời mình và làm cho nó có ý nghĩa hơn, thiết thực hơn. Thông thường, hai loại tự do này sẽ đi sóng đôi. Nếu những ràng buộc mà mọi người muốn “tự do tiêu cực” đủ chặt, người ta sẽ không thể nào đạt tới ngưỡng “tự do tích cực”. Tuy nhiên, “tự do tích cực” và “tự do tiêu cực” không nhất thiết phải sóng đôi với nhau.
Tôi tin rằng ngày càng có nhiều người Mỹ hiện đại trở nên không thỏa mãn mặc dù xung quanh họ ngày càng có nhiều lựa chọn. Cuốn sách này sẽ giải thích vì sao như vậy và đề nghị cần phải làm gì với nó.
Nước Mỹ được thành lập dựa trên cam kết về độc lập và tự do cá nhân, và với giá trị cốt lõi là tự do lựa chọn. Và tôi cho rằng chúng ta tự khắt khe với chính mình khi đánh đồng tự do quá gần với lựa chọn, như là càng nhiều lựa chọn thì càng có nhiều tự do.
Thay vào đó, tôi cho rằng chúng ta nên tận dụng tối đa những tự do mình có bằng cách có những lựa chọn sáng suốt đối với những vấn đề quan trọng, và cùng lúc tự trấn an mình về quá nhiều nỗi lo cho những chuyện không đáng.
Tiếp theo đó, ở phần I, tôi sẽ nói về một loạt những lựa chọn mà người ta gặp hàng ngày đang tăng dần trong những năm gần đây. Ở phần II sẽ tập trung vào cách chúng ta chọn lựa và quá trình đưa ra những lựa chọn sáng suốt khó khăn và đòi hỏi như thế nào. Lựa chọn sáng suốt đặc biệt khó khăn cho những ai quyết chí có được lựa chọn tối ưu, đó là những người tôi coi là “người cầu toàn”.
Phần III sẽ dành để nói về tại sao và cách thức chúng ta bị ảnh hưởng từ lựa chọn. Phần này đặt vấn đề liệu rằng càng có nhiều cơ hội lựa chọn có thật sự làm người ta hạnh phúc hơn hay không và kết luận luôn rằng thường thì không được như vậy. Nó cũng nhận diện vài quá trình làm tâm lý không làm chúng ta cảm thấy khá hơn: phải thích nghi, hối tiếc, bỏ lỡ cơ hội, tăng kỳ vọng, cảm thấy thiếu thốn so với người khác. Và phần này của cuốn sách kết luận rằng càng nhiều lựa chọn thực sự đang gây ra một cơn dịch trầm cảm vốn đang ảnh hưởng đến thế giới phương Tây.
Cuối cùng, ở phần IV, tôi đưa ra một loạt đề nghị để tận dụng những mặt tích cực và tránh đi những mặt tiêu cực trong tự do lựa chọn hiện đại của chúng ta.
Xuyên suốt cuốn sách, các bạn sẽ đọc được hàng loạt những kết quả nghiên cứu từ các nhà tâm lý học, kinh tế học, nghiên cứu thị trường, và các nhà khoa học quyết định. Hết thảy đều liên quan đến lựa chọn và đưa ra quyết định. Có những bài học quan trọng rút ra từ những nghiên cứu này, một số không rõ ràng lắm, và thậm chí có một số phản trực giác. Ví dụ, tôi cho rằng:
- Chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái hơn nếu như tuân theo những ràng buộc tự nguyện nhất định thay vì phản kháng lại chúng đối với tự do lựa chọn.
- Chúng ta nên tìm kiếm những gì vừa đủ thay vì cái tốt nhất (bạn có bao giờ
nghe cha mẹ nào nói: “Tôi chỉ muốn con tôi có “vừa đủ” thôi chưa?”).
- Cũng sẽ tốt hơn nếu chúng ta bớt kỳ vọng với những kết quả mang lại từ quyết định của chính mình.
- Sẽ nên làm nếu quyết định chúng ta đưa ra không thể đảo ngược
- Cũng nên ít quan tâm chú ý đến những gì những người xung quanh chúng ta đang làm.
Điều tôi hi vọng muốn chỉ ra sai lầm của quan niệm truyền thống vốn cho rằng càng có nhiều lựa chọn thì càng tốt; để có kết quả tốt thì đồng thời phải đặt ra tiêu chuẩn thật cao; và cũng nên có quyết định dự phòng thay vì không.
Những quan niệm truyền thống đó, theo tôi, là sai, ít nhất ở những phương diện những gì có thể thỏa mãn chúng ta ở những quyết định ta đưa ra.
Xin cảm ơn bạn đã đọc hết bài
Leave a Comment