Tải sách Sào Huyệt Của Những Ông Trùm
Tác giả : James b. Stewart
Tải sách Miễn Phí
Nội dung sách Sào Huyệt Của Những Ông Trùm
Bức tranh về cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng ở trên gợi nhớ tới những sự kiện lịch sử vào những năm 2008-2009. Một loại sản phẩm tài chính mới ‒ nợ có đảm bảo bằng tài sản (CDO) ‒ một loại chứng khoán kết hợp một loạt các sản phẩm tín dụng lại với nhau làm bảo chứng, sau đó phát hành ra thị trường bán đến tay các nhà đầu tư với mục tiêu phân tán lợi nhuận và rủi ro. Thị trường dành cho những loại chứng khoán như vậy bùng nổ cho đến khi những khoản vay của người đi vay thế chấp trở thành dưới chuẩn, với việc ghi nợ căn cứ vào những tiêu chuẩn hết sức lỏng lẻo và người vay bắt đầu không thể trả nợ đúng hạn với tỷ lệ báo động ở mức chưa từng thấy. Hiện tượng này đã đe dọa cấu trúc của những khoản nợ vốn được coi là an toàn được xây dựng dựa trên các khoản thế chấp trước đó trên diện rộng. Hệ lụy phát sinh bắt đầu từ một cuộc khủng hoảng thế chấp dưới chuẩn, trận bão này đã biến thành một làn sóng khủng hoảng tài chính trên quy mô toàn cầu, một sự kiện mà nhiều người gọi tên là Đại Suy Thoái.
Tuy nhiên, câu chuyện trên đây không chỉ đề cập riêng đến chuỗi sự kiện hồi năm 2008-2009. Ở một chừng mực nào đó, câu chuyện này còn đề cập đến những gì đã xảy ra từ cuối thập niên 1980, đầu thập niên 1990 của giai đoạn bùng nổ ‒ đổ vỡ được tiếp năng lượng bởi trái phiếu lãi suất cao. Giống như vay thế chấp dưới chuẩn, trái phiếu trả lãi suất cao rốt cuộc cũng bị mất khả năng thanh toán với tỷ lệ báo động, gây ra làn sóng đổ vỡ thị trường chứng khoán vào năm 1987, làm tiêu tan rất nhiều khoản tiết kiệm và vay nợ biến giai đoạn 1990-1992 trở thành giai đoạn suy thoái chuyển tiếp đen tối nhất kể từ sau Đại Khủng hoảng. Tỷ lệ thất nghiệp trong giai đoạn này cao hơn mức thất nghiệp của năm 2009.
Trái phiếu trả lãi suất cao – loại trái phiếu sinh lời cao do các công ty có mức tín nhiệm thấp phát hành được bảo chứng bằng các tài sản đảm bảo dưới chuẩn. Loại chứng khoán này phổ thông hơn hình thức vay nợ có đảm bảo bằng tài sản và những chứng khoán phái sinh tinh vi khác (những tác nhân đã gây ra một sự đổ vỡ ghê gớm mười năm sau đó). Chúng được phát hành ra dựa trên nền tảng giả thuyết (sai lầm) tương tự – tạo ra những khoản lời cao hơn với rủi ro thấp hơn.
Giống nhiều nhà kinh tế đoạt giải Nobel, những người thường được viện dẫn để biện minh cho đánh giá lợi nhuận ‒ rủi ro đối với các loại chứng khoán bảo chứng bằng tài sản thế chấp dưới chuẩn, trái phiếu trả lãi suất cao cũng có cơ sở học thuật của riêng nó: Năm 1953, W. Braddock Hickman, giáo sư kinh tế tại Đại học Princeton xuất bản cuốn đầu tiên trong bộ sách gồm ba tập viết về lịch sử trái phiếu doanh nghiệp, mang tựa đề “Các chuẩn mực thống kê về hoạt động đầu tư trái phiếu công ty từ năm 1900” (Statistical Measures of Corporate Bond Financing Since 1900). Mục tiêu nghiên cứu của Hickman nhằm chứng minh rằng những khoản lời thu được từ trái phiếu trả lãi suất cao là cao hơn nhiều so với nguy cơ vỡ nợ thực tế. Sau đó, Hickman trở thành Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang tại Cleveland trước khi qua đời do đau tim vào năm 1970. Không mấy ai đọc tác phẩm của Hickman nhưng nghiên cứu của ông đã gây ấn tượng sâu sắc với một sinh viên kinh doanh trẻ tuổi tại Đại học California ở thành phố Berkeley, người đã phát triển tác phẩm của Hickman thành cuốn cẩm nang về trái phiếu trả lãi suất cao với cơ chế lãi cao đi kèm rủi ro thấp. Người này tên là Michael R. Milken.
Hiện tượng vươn lên chạm tới đỉnh cao của sự giàu có và quyền lực rồi sau đó rơi xuống như sao băng của của Milken sẽ được miêu tả chi tiết ở câu truyện sau đây. Câu truyện này được tái bản một lần vào đầu thập niên 1990. Ở cương vị trưởng bộ phận kinh doanh trái phiếu trả lãi suất cao của ngân hàng Drexel Burnham Lambert, Milken đã gây dựng một đế chế trái phiếu trả lãi suất cao, tác động tới đời sống của hầu hết người dân Mỹ, từ những quý ông giàu có trên Phố Wall cho tới những công dân bình thường. Trái phiếu trả lãi suất cao đã tiếp tay cho những vụ thâu tóm doanh nghiệp thô bạo, đẻ ra hàng triệu những kẻ săn lùng công ty và sản sinh ra mạng lưới gồm các chủ nhà băng, luật sư, các chuyên gia thời sự, các cố vấn ủy nhiệm, nhà đầu tư chứng khoán và các giao dịch viên – trong đó, kẻ thì ủng hộ, người thì phản đối chúng. Những cuộc thâu tóm tàn nhẫn ấy đã tạo ra những cái tên nổi đình nổi đám như Ivan Boesky và Carl Icahn, những người sau đó được đưa vào danh sách những nhân vật giàu nhất thế giới. Ở phạm vi rộng hơn, các công ty cùng giá cổ phiếu đã bắt đầu được định giá ở mức giá hợp lý giúp chúng có thể được bán ra trong những cuộc thâu tóm sử dụng trái phiếu trả lãi suất cao, chính điều này đã đẩy thị trường tới những đỉnh cao khủng khiếp vào mùa thu năm 1987.
Ở chiều ngược lại, trái phiếu trả lãi suất cao thúc đẩy việc cung cấp tín dụng một cách dễ dàng cho hàng triệu người đi vay từ các quỹ tiết kiệm và vay nợ mới được thả lỏng do bãi bỏ quy định trong cả nước. Những quỹ kiểu như Hiệp hội Tiết kiệm và Cho vay Lincoln đặt trụ sở tại Phoenix của Charles Keating chính là một trong những khách hàng lớn nhất của trái phiếu Milken. Quỹ này vừa tự phát hành trái phiếu của mình, lại vừa mua lại trái phiếu từ những khách hàng khác của Milken. Những người đi vay rủng rỉnh tiền nhờ các khoản tín dụng lỏng lẻo đã góp phần đẩy giá nhà cửa tăng vọt. Khi các quỹ tiết kiệm và cho vay đổ những khoản đầu tư mới của mình vào thị trường bất động sản, giá cả tăng vọt và ngành xây dựng thăng hoa nhờ bùng nổ trào lưu xây cất hàng loạt.
Kết quả là một bong bóng kinh điển: Các nhà đầu tư bị môt chuyên gia bán hàng bậc thầy – là Milken chứ chẳng phải ai khác ‒ huyễn hoặc tin rằng giá của trái phiếu trả lãi suất cao, cổ phiếu và bất động sản chỉ có thể tăng chứ không giảm. Những tiêu chuẩn cho vay chặt chẽ dần biến mất trong khi những tiêu chuẩn khác được đề ra với mục tiêu hỗ trợ cho trái phiếu trả lãi suất cao của Milken đang lưu hành. Thị trường dường như cũng minh chứng cho điều này khi giá cả cứ tăng liên tục. Để rồi, như chúng ta thấy, tất cả đều vỡ tung.
Xin cảm ơn bạn đã đọc hết bài
Leave a Comment